Ehliyetsiz araç kullanmak, Türkiye’de Karayolları Trafik Kanunu kapsamında en ciddi trafik ihlallerinden biri olarak değerlendirilir. 2025 yılı itibariyle bu suçu işleyen sürücülere uygulanan cezalar yeniden düzenlenmiş ve caydırıcılığı artırmak amacıyla para cezaları önemli ölçüde yükseltilmiştir.
Knun koyucu, bu eylemi yalnızca idari bir kabahat olarak değil, aynı zamanda toplum güvenliğini tehdit eden bir davranış olarak görmektedir. Ehliyetsiz araç kullanan kişiler, para cezasının yanında araç bağlama, ehliyet alma hakkının ertelenmesi ve adli işlem gibi yaptırımlarla da karşılaşabilir. Ayrıca aracı ehliyetsiz kişiye teslim eden araç sahipleri de sorumlu tutulur ve onlar için de idari para cezaları uygulanır. Tüm bu düzenlemelerin amacı, trafik güvenliğini korumak ve ehliyetli sürücülerin kurallara uygun şekilde trafiğe çıkmasını sağlamaktır.
Ehliyetsiz Araç Kullanma Ceza Sebepleri ve Tutarları
Aşağıda, ehliyetsiz araç kullanmaya ilişkin ceza sebepleri ve 2025 yılındaki güncel tutarlar yer almaktadır:
- Ehliyetsiz araç kullanmak: 18.677 Türk Lirası
- Ehliyetsiz kişiye araç vermek: 18.677 Türk Lirası
- Ehliyeti; mahkeme veya savcılık tarafından yahut başka şekilde geçici olarak veya tedbiren alınan kişinin araç kullanması: 18.677 Türk Lirası
- Ehliyeti geçici olarak veya tedbiren alınan kişiye araç kullandırmak: 18.677 Türk Lirası
- Sürücü belgesi iptal edilen kişinin araç kullanması: 18.677 Türk Lirası
- Sürücü belgesi iptal edilen kişiye araç sağlamak: 18.677 Türk Lirası
- Süresi dolan sürücü sertifikası ile araç kullanmak: 18.677 Türk Lirası
- Ehliyet sahibinin ehliyetinde yer almayan bir araç sınıfından araç sürmesi: 9.267 Türk Lirası
- Ehliyetinin kapsamı dışında kalan bir aracı o kişiye sağlamak: 9.267 Türk Lirası
- Sürücü sertifikasını sınıfına uygun sürücü belgesine dönüştürmeden kullanmak: 9.267 Türk Lirası
- Sürücü sertifikası sürücü belgesine dönüştürülmeyen kişiye araç kullandırmak: 9.267 Türk Lirası
- Geçerlilik süresi dolan ehliyet veya yurt dışı ehliyeti ile Türkiye şartlarına aykırı şekilde araç kullanma: 3.755 Türk Lirası
- Ehliyeti yanına almadan araç kullanmak: 2.167 Türk Lirası
Ehliyetsiz Araç Kullanma İdari Para Cezası
Ehliyetsiz araç kullanmak, Karayolları Trafik Kanunu’nun 36. maddesi uyarınca açık şekilde yasaklanmış olup 2025 yılı itibariyle bu fiilin idari para cezası 18.677 TL olarak belirlenmiştir. Aynı ihlali işleyen kişiye aracı teslim eden araç sahibine de aynı tutarda ceza uygulanır. Ehliyetsiz araç kullanımı yalnızca para cezası ile sınırlı kalmaz. Bazı durumlarda araç bağlanabilir veya sürücü hakkında adli işlem başlatılabilir.
Ceza uygulaması sırasında trafik görevlileri tarafından düzenlenen tutanak, idari işlemin yasal dayanağını oluşturur. Tutanakta sürücünün kimlik bilgileri, araç plakası, ihlal tarihi ve yeri gibi detaylar yer alır. Tebliğ edilen ceza, 15 gün içinde ödenirse yüzde 25 indirim uygulanır ve ceza tutarı 14.007,75 TL’ye düşer.
Belirtilen süre içinde ödeme yapılmaması halinde ceza kesinleşir ve tahsil işlemi vergi dairesi tarafından yürütülür. Ceza tebliğinden itibaren 15 gün içinde Sulh Ceza Hakimliği’ne itiraz etme hakkı da bulunur.
Ehliyetsiz Araç Kullanma Cezasının İptali
Ehliyetsiz araç kullanma cezası her zaman kesin geçerliliğe sahip değildir; bazı durumlarda hukuka aykırılık veya usul hataları nedeniyle iptal edilebilir.
- Ceza tutanağında sürücünün kimlik bilgilerinin hatalı yazılması,
- plaka bilgilerinin yanlış girilmesi ya da
- ihlalin tespit edildiği tarihin eksik olması
gibi durumlar, cezanın geçersiz sayılmasına neden olabilir.
Yine cezayı düzenleyen görevlinin yetkisiz olması veya tutanağın yasal usule uygun şekilde düzenlenmemesi de iptal gerekçesi sayılır. Bu gibi durumlarda kişi, tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde Sulh Ceza Hakimliği’ne itiraz başvurusu yapabilir.
İtiraz sürecinde cezanın iptali için somut deliller sunmak önemlidir. Ceza kesilen araçla ilgili fotoğraflar, trafik kayıtları veya tanık beyanları başvuru dilekçesine eklenmelidir. Hakim, başvuruyu değerlendirirken hem idari işlemdeki usul hatalarını hem de somut olayın gerçekliğini dikkate alır. Eğer ceza haksız veya hukuka aykırı biçimde uygulanmışsa iptal kararı verilir ve kişi ödeme yükümlülüğünden kurtulur. Ancak başvuru süresinin geçirilmesi durumunda ceza kesinleşir ve sonradan iptal edilmesi mümkün olmaz.
Ehliyetsiz Araç Kullanma Cezası Taksitlendirme
Ehliyetsiz araç kullanma cezası yüksek tutarlı olduğundan, bazı durumlarda kişilere taksitlendirme imkanı tanınabilir. Ceza borcunun peşin ödenememesi halinde, kişi vergi dairesine başvurarak taksitlendirme talebinde bulunabilir. Bu başvuru genellikle cezanın kesinleşmesinden sonra yapılır ve taksitlendirme kararı vergi dairesinin inisiyatifindedir.
Ehliyetsiz ve Alkollü Araç Kullanma Cezası
Ehliyetsiz ve alkollü araç kullanmak, trafik mevzuatında en ağır ihlaller arasında yer alır. Bu iki fiilin birlikte işlenmesi durumunda cezalar ayrı ayrı uygulanır ve toplam ceza miktarı oldukça yüksek seviyelere ulaşır. 2025 yılı itibariyle ehliyetsiz araç kullanma cezası 18.677 TL iken, alkollü araç kullanma cezası ölçülen promil oranına göre değişmekle birlikte 6.440 TL ile 12.978 TL arasında farklılık gösterir. Ayrıca bu durum kamu güvenliğini ciddi biçimde tehdit ettiği için araç trafikten men edilir ve olay adli mercilere bildirilir.
Ehliyetsiz ve alkollü araç kullanan kişiler yalnızca idari para cezasıyla değil, aynı zamanda hapis cezası riskiyle de karşılaşabilir. Özellikle kazaya sebebiyet verilmişse, Türk Ceza Kanunu’nun taksirle yaralama veya ölüme neden olma hükümleri devreye girer. Böyle bir durumda kişi hem idari hem de adli yönden sorumlu tutulur. Bu tür ihlallerde mahkemeler, sürücünün toplum güvenliğini tehlikeye atma derecesini de dikkate alarak karar verir.
Araç sahibi açısından da ciddi sonuçlar doğar. Aracını ehliyetsiz ve alkollü kişiye teslim eden malik, bu fiilden doğrudan sorumlu tutulur ve aynı oranda para cezasına çarptırılır. Ayrıca trafik güvenliğini tehlikeye sokma gerekçesiyle sürücü belgesi alma hakkı belirli bir süre ertelenebilir. Bu nedenle hem sürücüler hem de araç sahipleri için bu tür bir ihlalin sonuçları uzun vadeli ve ağırdır.
İkinci veya Üçüncü Kez Ehliyetsiz Araç Kullanma
Ehliyetsiz araç kullanma fiilinin tekrarlanması halinde uygulanacak cezalar ilk ihlale göre çok daha ağırdır. 2025 yılı itibariyle ikinci kez ehliyetsiz araç kullanan kişiye kesilen idari para cezası artırımlı şekilde uygulanır ve aynı zamanda sürücü hakkında adli işlem başlatılabilir. Tekrarlayan ihlallerde kişi araç kullanmaya devam ederse, ehliyet alma hakkı belirli bir süre ertelenir ve gerektiğinde hapis cezası gündeme gelir. Bu uygulama, trafik güvenliğini tehlikeye atan ısrarlı ihlalleri önlemek amacı taşır.
Üçüncü kez ehliyetsiz araç kullanırken yakalanan kişiler için durum çok daha ciddidir. Bu kişiler hakkında hem yüksek miktarda para cezası hem de kamu güvenliğini tehlikeye sokma gerekçesiyle savcılığa suç duyurusu yapılabilir. Aracın bağlanması, trafikten men edilmesi ve kişinin sabıka kaydına işlenecek adli ceza olasılığı da söz konusudur. Dolayısıyla aynı ihlalin tekrarlanması, yalnızca mali değil, hukuki ve cezai yönden de ağır sonuçlar doğurur.
18 Yaş Altı Ehliyetsiz Araç Kullanma Cezası 2025
18 yaşından küçük kişilerin motorlu araç kullanması, Karayolları Trafik Kanunu’nun 36. maddesi kapsamında ağır bir ihlal olarak düzenlenmiştir. Bu durumda idari para cezası, doğrudan aracı kullanan kişiye değil, aracı teslim eden veliye veya araç sahibine uygulanır. 2025 yılı itibariyle ehliyetsiz araç kullandıran kişiye 18.677 TL tutarında idari para cezası verilmektedir.
Reşit olmayan bir kişinin araç kullanırken yakalanması durumunda araç trafikten men edilir ve veliye resmi bildirim yapılır. Bu süreçte, aracı kullanan kişi hakkında ceza uygulanmaz ancak aracı kullandıran ebeveyn veya malik doğrudan sorumlu tutulur. Veli, aracı bilmeden verdiğini iddia etse bile bu savunma genellikle kabul görmez çünkü kanun, araç teslimini özen yükümlülüğü kapsamında değerlendirir.
Burada ufak bir parantez açarak bu durumlarda zorunlu trafik sigortası geçersiz hale geldiğinin ve tüm zararların ilgili kişilerden rücuen tahsil edildiğinin altını çizmek gerekir.
Bir cümle ile özetlemek istersek; ehliyetsiz şekilde araç kullanan 18 yaş altı bireylerin karıştığı kazalarda tüm hukuki ve mali sorumluluk araç sahibine veya veliye aittir.
Ehliyetsiz Motor Kullanma Cezası
Ehliyetsiz motosiklet kullanımı, Karayolları Trafik Kanunu uyarınca motorlu araçların tamamı için geçerli olan hükümler kapsamında değerlendirilir.
Motosiklet kullanmak isteyen kişilerin A1, A2 veya B sınıfı sürücü belgesine sahip olması zorunludur. Bu belge olmadan trafiğe çıkan sürücüler 2025 yılı itibariyle 18.677 TL idari para cezası ile karşılaşır. Ayrıca araç trafikten men edilir ve sürücü hakkında adli işlem başlatılabilir.
18 yaş altında ehliyetsiz araç kullanımında olduğu gibi motosiklet kullanımında da araç, olası kazalarda sigorta kapsamı dışında bırakılır ve oluşan zararların tamamından şahıs sorumlu tutulur.
Ehliyetsiz Araç Kullanırken Kazaya Karışma
Ehliyetsiz bir sürücünün kazaya karışması halinde yalnızca idari değil, aynı zamanda cezai sorumluluk da doğar. Karayolları Trafik Kanunu’na göre ehliyetsiz araç kullanmak başlı başına bir kabahat olmakla birlikte, kazaya sebebiyet verilmesi durumunda Türk Ceza Kanunu devreye girer. Yaralanmalı kazalarda taksirle yaralama, ölümlü kazalarda ise taksirle ölüme neden olma suçları gündeme gelir.
Bu tür durumlarda trafik sigortası geçerliliğini yitirir. Sigorta şirketi, mağdura yaptığı ödemeyi daha sonra sürücüye veya aracı teslim eden araç sahibine rücu eder. Böylece ehliyetsiz sürücü hem maddi hem de cezai yönden sorumluluk altına girer. Kaza sonucu oluşan zararlar yüksek meblağlara ulaşabileceği için bu tür ihlaller uzun vadeli mali yükler yaratır.
Araç sahibi de ihmali nedeniyle sorumlu tutulur. Ehliyetsiz kişiye bilerek araç teslim eden malik, yalnızca idari para cezası değil, aynı zamanda “trafik güvenliğini tehlikeye sokma” kapsamında adli işlem riskiyle de karşılaşır.
Ehliyet Kullanılan Araç Bağlanır Mı?
Ehliyetsiz araç kullanan kişi yakalandığında araç trafikten men edilir. Araç sahibinin aracı geri alabilmesi için geçerli bir sürücü belgesi olan bir kişiyi ibraz etmesi gerekir. Bazı durumlarda araç otoparka çekilerek belirli süre bekletilir.
3 Kez Ehliyetsiz Yakalanırsan Ne Olur?
Üçüncü kez ehliyetsiz yakalanmak, adli süreci doğurabilir. Para cezasına ek olarak sürücü hakkında savcılığa suç duyurusu yapılabilir ve ehliyet alma süreci uzun süre ertelenir. Ayrıca araç trafikten men edilerek otoparka çekilir.
Ehliyetsizlikten Ceza Yiyen Ehliyet Alabilir Mi 2025?
Ehliyetsiz araç kullandığı için ceza alan kişiler ehliyet alabilir ancak bu süre genellikle ertelenir. Tekrarlanan ihlallerde bu süre birkaç yıla kadar uzayabilir. Ayrıca adli sicil kaydına işlenen cezalar, sürücü belgesi başvurusunda olumsuz değerlendirilir.
Ehliyetine El Konulan Kişinin Araç Kullanması
Ehliyeti geçici veya sürekli olarak alınmış kişilerin araç kullanması da ehliyetsiz araç kullanma sayılır. Bu durumda kişiye 18.677 TL para cezası kesilir ve araç trafikten men edilir. Ayrıca tekrar eden ihlallerde adli işlem yapılabilir.
Başkasının Ehliyetini Kullanmak Cezası Nedir 2025?
Başkasının ehliyetini kullanmak sahtecilik kapsamına girer ve Türk Ceza Kanunu uyarınca adli suç oluşturur. Bu durumda kişi hem ehliyetsiz araç kullanma cezası hem de resmi belgeyi usulsüz kullanma suçundan yargılanır. Ceza miktarı para cezasının yanı sıra hapis cezasını da kapsayabilir.
Ehliyetsiz Biri Alkollü Yakalanırsa Ne Olur?
Ehliyetsiz ve alkollü araç kullanan kişiler hem idari hem de adli yönden en ağır şekilde cezalandırılır. İki ihlalin cezası ayrı ayrı uygulanır ve araç trafikten men edilir. Kaza olması durumunda sürücü, taksirle yaralama veya ölüme neden olma suçundan yargılanabilir.
